Thực hiện Quyết định số 2348/QĐ-TTg ngày 05 tháng 12 năm 2016 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Xây dựng và phát triển mạng lưới y tế cơ sở trong tình hình mới

Thực hiện Quyết định số 2348/QĐ-TTg ngày 05 tháng 12 năm 2016 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Xây dựng và phát triển mạng lưới y tế cơ sở trong tình hình mới, Bộ Y tế có Chương trình hành động số 1379/CTr-BYT ngày 19 tháng 12 năm 2017 triển khai thực hiện Đề án xây dựng và phát triển mạng lưới y tế cơ sở giai đoạn 2018 – 2020 và Hướng dẫn số 1383/HD-BYT ngày 19 tháng 12 năm 2017 hướng dẫn triển khai mô hình điểm trạm y tế xã, phường, thị trấn giai đoạn 2018 – 2020.
Bộ Y tế đã lựa chọn và tổ chức các đoàn do Lãnh đạo bộ trực tiếp khảo sát tại 26 Trạm y tế xã, phường của 8 tỉnh, thành phố: Lào Cai, Khánh Hòa, Lâm Đồng, Long An, TP. Hồ Chí Minh, TP. Hà Nội, Yên Bái, Hà Tĩnh. Trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ hoàn thiện mô hình 26 Trạm y tế chuẩn để nhân rộng trên phạm vi cả nước.
Với việc tập trung đầu tư cho TYT xã theo chương trình 1379, các TYT sẽ thực hiện khám, chữa bệnh BHYT tốt hơn, người dân tin tưởng hơn về y tế cơ sở, được tiếp cận với dịch vụ y tế có chất lượng ngay từ đầu và như vậy Quỹ BHYT sẽ được sử dụng có hiệu quả hơn.
Một số hạn chế
Về giao quỹ khám, chữa bệnh BHYT tại TYT xã
Quỹ khám, chữa bệnh BHYT giao cho TYT thấp (không quá 20% quỹ khám, chữa bệnh BHYT ngoại trú – quy định tại Thông tư 41/2014/TT-BYT-BTC) không đủ để chi cho khám, chữa bệnh BHYT dẫn đến một số loại bệnh TYT xã có khả năng điều trị, cấp thuốc nhưng phải chuyển lên tuyến trên gây nên tình trạng quá tải ở tuyến trên, tốn kém chi phí và không thuận lợi cho người bệnh, nhất là người cao tuổi mắc bệnh không lây nhiễm. Quy định này làm hạn chế phạm vi và phát triển chuyên môn kỹ thuật của TYT. Với quy định này, chi bình quân lượt khám, chữa bệnh BHYT tại tuyến xã thấp, năm 2015: 41.918 đồng/lượt khám, năm 2016: 52.855 đồng/lượt khám và năm 2017: 75,797 đồng/lượt khám.
Về hợp đồng khám, chữa bệnh BHYT
Hiện tại, việc hợp đồng với cơ quan BHXH để tổ chức khám, chữa bệnh BHYT tại TYT xã được giao cho bệnh viện huyện (ở nơi đã tách bệnh viện huyện). Việc hợp đồng thông qua bệnh viện huyện để tổ chức khám, chữa bệnh tại TYT (thuộc trách nhiệm quản lý của Trung tâm y tế huyện) dẫn đến khó khăn trong quản lý, cung ứng và thanh toán chi phí khám, chữa bệnh BHYT; Bệnh viện không quản lý TYT do đó phải hợp đồng với TTYT để thanh toán, quyết toán chi phí khám, chữa bệnh BHYT cho TYT xã. Bệnh viện không quản lý nhân lực TYT do đó khó khăn trong điều chuyển nhân lực, chỉ đạo thực hiện khám, chữa bệnh BHYT để phù hợp với yêu cầu của mô hình bệnh tật và nhu cầu khám, chữa bệnh của người dân.
Về thông tuyến, chuyển giao kỹ thuật và chuyển tuyến
Việc quy định thông tuyến tạo điều kiện thuận lợi cho người dân, tuy nhiên quy định này dẫn đến tình trạng người bệnh đến khám, chữa bệnh tại TYT xã có xu hướng giảm. Năm 2014 tỷ trọng số lượt khám, chữa bệnh BHYT tại tuyến xã trong tổng số lượt khám, chữa bệnh BHYT là 28,3%; Từ năm 2015 (thực hiện thông tuyến), tỷ trọng này có xu hướng giảm, năm 2015: 26%, 2016: 21,9 và năm 2017: 19,9%, 6 tháng đầu năm 2016: 18,5%. Với tình trạng này, nếu TYT xã không được đầu tư tốt thì người dân sẽ lên tuyến trên để điều trị và TYT sẽ không phát triển được.
Về thanh toán chi phí trong trường hợp thực hiện chuyển giao kỹ thuật: Hiện nay chưa có quy định đầy đủ, rõ ràng về chi trả chi phí đối với trường hợp chuyển giao kỹ thuật, nhiều trường hợp phát sinh dịch vụ nhưng chưa có cơ chế để thanh toán.
Việc chưa có quy định Quỹ BHYT thanh toán đối với trường hợp chuyển bệnh phẩm, người bệnh lên tuyến trên hoặc đến cơ sở khác để thực hiện một số kỹ thuật trong chẩn đoán bệnh (xét nghiệm, chẩn đoán hình ảnh) dẫn đến phải chuyển tuyến người bệnh gây quá tải tuyến trên, gia tăng chi phí khám, chữa bệnh từ Quỹ BHYT.